Met de juiste tegel een prachtige tuin

In de afgelopen paar honderd jaar is het concept van de “perfecte” tuin nogal verschoven. In de middeleeuwen was een “tuin” vooral een “moestuin”. Dit was een tuin waar vooral kruiden, maar ook groenten en fruit geteeld werden. Het woord “moes”, wat spijs of voedsel betekend, refereert hier dan ook aan. Een tuin met tuintegels zoals wij die nu kennen, als een afgebakend gebied met wandelgangen, natuurschoon, waterpartijen, etc. waar gewandeld en vertoeft kan worden, was eigenlijk alleen maar weg gelegd voor de zeer rijken. En ook hier is in de afgelopen 500 jaar veel veranderd.

De tuin door de eeuwen heen

Tijdens de Renaissance, van ca. 1500 tot 1600, groeide de interesse van de mens voor de natuur en het leven aarde. Dit in tegenstelling tot middel eeuwen daarvoor waarbij men met name gericht was op God en het hemelse. Deze interesse leidde tot een verandering van de inrichting van de tuin. De natuur moest aan banden gelegd worden via strakke gelijkwaardige paden, symmetrische vormen die vaak in vierkantvormen, strak geschoren hagen en centraal geplaatste beelden en perken.

Gedurende de Barok periode van ca. 1600 tot 1760, stonden pracht en praal meer centraal. Dit leidde tot tuinen met hoofd- en nevenwandelgangen, waarbij het hoofdgebouw vaak centraal geplaatst was, en met vakken in een verhouding van 3:5. Daarnaast waren hagen vaak laag en strak geschoren en werd veel grind gebruikt voor paden.

De tuin in de daaropvolgende Romantiek periode van ca. 1760-1880, is nog uitbundiger vorm gegeven dan tijdens de Barok stijl. De vierkante vormen maken ruimte voor ovalen en ellipsvormige ruimten. Er worden lange doorzichten aangelegd en de natuur krijg veel meer vrije hand. De levende (en dode) natuur wordt onderdeel van de tuin en “wilde natuur” is vaak de inspiratiebron voor de aanleg van de tuin.

De tuin van de twintigste eeuw

In de laatste 150 jaar, verandert de tuin steeds sneller. Tijdens de Neo-Barok van 1880-1920 valt het tuindesign weer even terug in de strakke lijnen van de Barok tijd om vervolgens aan het begin van de twintigste eeuw verder door te groeien tot de strakke, zakelijk ingerichte, onderhoudsvriendelijke tuinen die we wellicht allemaal van vroeger kennen. En nog belangrijker, door de gestegen welvaart is de tuin niet langer uitsluitend een luxe van de aller rijksten. Strakke borders met een strak gazon, in beton gegoten terrassen en gemetselde muurtjes dienen allemaal om van ieders kleine tuintje een plek te maken waar je je kunt terug trekken van de drukte van de moderne wereld zonder er al te veel moeite in te moeten steken.

De tuin van de toekomst

Ondanks het feit dat gemak nog steeds de mens dient, zien we in het begin van de 21ste eeuw opnieuw een kentering in het “ideale” tuindesign. Door een combinatie van een besef van de gevolgen van klimaatverandering, een hoge welvaart en een exponentieel gegroeide informatiestroom, is de tuin van de toekomst aan het veranderen. Naar een plek waar je je niet alleen in kunt terug trekken, maar die ook ideaal geschikt is voor sociale activiteiten. Die ruimte biedt voor individualiteit. Maar waar gelukkig ook meer ruimte is voor natuur en milieu. In deze moderne tuin vind je dan ook een hoop elementen die men in de 16de eeuw zich niet konden voorstellen. Een aantal voorbeelden van dit modern gemak zijn:

• Verlichting in alle kleuren van de regenboog
• Een tuinkeuken waar zelfs bij het eerste zonnestraaltje samen buiten gekookt en gegeten kan worden.
• Grote canvas zonneschermen die op verschillende plaatsen opgehangen kunnen worden afhankelijk van de stand van de zon
• Nieuwe karakteristieke materialen zoals cortenstaal, keramische tegels, kunststoffen afscheidingen en vlonders, glazen verandas, etc.
• Maar ook moderne technieken die helpen om je tuin meer milieuvriendelijk te maken zoals systemen die de waterhuishouding verbeteren (infiltratiekratten, wadis, opslagbekken, etc.), groene daken, bij vriendelijke begroeiing en nog veel meer.

Het terras centraal

Ongeacht het design en de grootte van de tuin, het terras zal met zekerheid een centrale ligging hebben in je tuin. In een kleinere tuin wellicht direct naast de woning in het zonnetje. En in een grotere tuin, zoals de onze, wellicht zelfs twee terrassen. Eentje in de zon voor het voor- en najaar, de andere in de schaduw voor tijdens de warme zomermaanden. Het is dan ook niet vreemd dat er veel tijd en aandacht gespendeerd wordt aan de keuze van de terrastegel. En ook daar is tegenwoordig de keuze reuze.

Het perfecte terras kun je zelf leggen

Natuurlijk worden er ook nog steeds terrassen gelegd met klinkers of de standaard beton- of grindtegel. Duurzaam, praktisch, gemakkelijk te leggen en kostentechnische gunstig. Alles wat je nodig hebt is een stuk grond die je ca. 15-20 cm uitschacht. Hierin schep je ca 10 cm zand al dan niet gemengd met wat cement voor extra stabiliteit. Goed aandrukken met bijvoorbeeld een trilplaat en dan de tegels erin leggen met ca. 1 cm afschot per meter terras. Voor een modernere look van je terras kiezen velen voor een keramische tegel. Deze leggen werkt wel iets lastiger, die moeten namelijk in de cement gelegd worden. Dit is een klusje waar ik me zelf niet snel aan zou wagen. Gelukkig heeft men ook hier voor de doe-het-zelver een oplossing. Een keramische tegel op een betonnen ondergrond. Deze is hierdoor gewoon in zand te leggen, heeft dezelfde look als een keramische tegel, maar is door een dunnere toplaag goedkoper en beter voor het milieu.

Terrastegels als duurzame tuin oplossing

Naast het gebruik in een terras, zijn er nog heel veel meer toepassingen in je tuin te bedenken waar een tuintegel een duurzame oplossing kan bieden. Zo werd de bodem van de vijver in onze tuin deels gemaakt uit gestapelde afgedankte grindtegels. Bij het dempen van de vijver, heb ik deze verwijderd om ze vervolgens weer te hergebruiken als fundering voor een muur van stapelblokken over de lengte van de tuin. Ook heb ik oude tegels rechtop achter onze afvalkast gezet als damwand tegen regenwater en vocht. Zo krijgen tegels die niet meer mooi genoeg zijn om in een terras te leggen toch nog een tweede of zelfs derde leven en kunnen ze bijdragen aan een duurzame, goedkope vernieuwing van je tuin.

Lees ook:

• 3x inspiratie voor uw nieuwe tuinproject.
• Groene aanslag op je terras verwijder je grondig met soda.
• Onderschat niet het gemak van de trekhaak

Welke toepassingen hebben jullie bedacht?